Een klank kan net als een woord, afbeelding, kleur of vorm worden geregistreerd als merk. Onlangs heeft het Gerecht van de EU zich voor het eerst uitgesproken over de aanvraag van een klankmerk via een audiobestand bij het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO).

De aangevraagde klank in de recente uitspraak doet denken aan het geluid dat ontstaat bij het openen van een drankblikje, gevolgd door een stilte van ongeveer één seconde en gebruis van ongeveer negen seconden.

Het EUIPO heeft de aanvraag afgewezen. Op zichzelf kan een klankmerk geregistreerd worden met een audiobestand of in muziekschrift. Maar een klankmerk moet net als ieder ander merk wel onderscheidend vermogen hebben. Oftewel, het moet de commerciële herkomst van de onder het merk aangeboden waren of diensten kunnen aanduiden. In deze zaak is de aangevraagde klank volgens het EUIPO echter inherent aan het gebruik van de betrokken waren (te weten verschillende dranken en metalen containers).

Het Gerecht van de EU sluit zich bij het oordeel van het EUIPO aan en merkt daarbij op dat het geluid zal worden beschouwd als een louter technisch en functioneel element. De opening van een blikje of fles is namelijk “onlosmakelijk verbonden met een bepaalde technische oplossing voor het hanteren van dranken met het oog op consumptie ervan”. De nuances voor wat betreft de duur van de stilte en de duur van het gebruis maken niet dat er toch sprake is van onderscheidend vermogen. De combinatie van de klankelementen en het stilte-element van het geluid stemt namelijk overeen met de voorzienbare en gebruikelijke elementen op de drankenmarkt. Volgens het Gerecht zal het relevante publiek het bruisende geluid van bubbels bovendien “onmiddellijk opvatten als een verwijzing naar dranken”.

Het Gerecht geeft verder meer algemeen nog mee dat het onderscheidend vermogen van een klankmerk niet kan worden beoordeeld door analoge toepassing van de specifieke criteria uit de rechtspraak voor driedimensionale merken (waarbij uiterlijk of vorm van de waren meespelen).

Kortom, een klank moet identificatievermogen bezitten om als merk te kunnen worden ingeschreven, in die zin dat het kan worden herkend als afkomstig van een bepaalde onderneming. Het geluid in deze zaak dat doet denken aan het openen van een drankblikje, heeft dat identificatievermogen niet.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel, neem dan contact op met Eva van Groezen of Ernst-Jan Louwers.