Op 3 december 2018 trad een nieuwe EU-verordening in werking, de Geoblocking Verordening. Het doel van deze Verordening is om ongerechtvaardigde geoblocking binnen de EU terug te dringen. Het blokkeren van online toegang tot goederen of diensten kan immers leiden tot een belemmering van de (digitale) interne markt binnen de EU.
Wat is geoblocking?
Van geoblocking is sprake als een handelaar uit een lidstaat de toegang tot (de aankoop van) goederen of diensten voor (online)klanten uit een andere lidstaat beperkt of blokkeert. Denk bijvoorbeeld aan het blokkeren van de toegang tot een website, het hanteren van beperkende voorwaarden of zelfs het weigeren van verkoop.
(Digitale) interne markt
In 2015 stelde de Europese Commissie vast dat geoblocking een belangrijke oorzaak is van klant-ontevredenheid en fragmentatie van de (digitale) interne markt, omdat daardoor de vrije keuze van consumenten worden beperkt. Als onderdeel van de ‘digital single market’ introduceerde de Europese Commissie daarom de Geoblocking Verordening.
Verboden
De Geoblocking Verordening bevat voor handelaren een aantal verboden op discriminerende praktijken op basis van de nationaliteit, verblijfplaats of vestigingsplaats van klanten. Daarmee worden de volgende drie doelen nagestreefd.
1. Onbelemmerde toegang tot online–interfaces
Een handelaar mag de toegang tot zijn online interface niet met technologische maatregelen of op andere wijze blokkeren of beperken om redenen die verband houden met de nationaliteit, verblijfplaats of vestigingsplaats van een klant.
Bovendien mag slechts worden doorgeleid naar een lokale (versie van de) website als een klant daarvoor uitdrukkelijk toestemming heeft gegeven. De oorspronkelijke (versie van de) website moet dan voor een klant wel gemakkelijk toegankelijk blijven.
2. Onbelemmerde toegang tot goederen en diensten
Het is een handelaar ook verboden om andere voorwaarden voor toegang tot zijn goederen of diensten te hanteren om redenen die verband houden met nationaliteit, verblijfplaats of vestigingsplaats van een klant.
Dit verbod om afhankelijk van nationaliteit, verblijfplaats of vestigingsplaats van een klant andere voorwaarden te hanteren, geldt in de volgende drie situaties:
- Een handelaar levert verkochte goederen op een plaats in een bepaalde lidstaat die door de handelaar in de algemene toegangsvoorwaarden als plaats van levering is aangemerkt of de goederen kunnen worden opgehaald op een door handelaar en klant overeengekomen plaats in een lidstaat waar de handelaar die optie in de algemene toegangsvoorwaarden aanbiedt.
Voorbeeld: een handelaar die alleen ophaalpunten en/of bezorgdiensten aanbiedt in Italië, is niet verplicht om deze diensten en/of ophaalpunten ook in Frankrijk aan te bieden. Wel moet het voor Franse klanten mogelijk zijn om zelf het product op te (laten) halen bij een ophaalpunt in Italië. De handelaar wordt dus niet gedwongen om te bezorgen buiten Italië, maar hij mag een klant niet weigeren of anderszins discrimineren (door bijvoorbeeld extra kosten in rekening te brengen) op grond van zijn nationaliteit of verblijfsplaats wanneer deze het product in Italië wil ophalen.
- Een handelaar levert zijn diensten via elektronische weg (m.u.v. auteursrechtelijk beschermde werken of ander beschermd materiaal).
Voorbeeld: het is verboden om een Deense klant te weigeren op basis van zijn verblijfsplaats voor het gebruik van een Nederlandse app.
Ook mogen aan een Tsjechisch bedrijf geen beperkende voorwaarden worden opgelegd wanneer zij haar website laat hosten door een Oostenrijkse partij. Wanneer hosting via deze weg om gerechtvaardigde redenen duurder zou zijn, dan mogen die kosten uiteraard worden doorgerekend aan het Tsjechische bedrijf. De Oostenrijkse hostingpartij mag echter geen extra kosten in rekening brengen puur op grond van discriminatie, zoals de vestigingsplaats van het Tsjechische bedrijf.
- Een handelaar levert diensten op een fysieke locatie binnen zijn lidstaat, anders dan via elektronische weg.
Voorbeeld: een hotel in Frankrijk dient in beginsel dezelfde prijzen te hanteren voor Nederlandse bezoekers als voor Franse bezoekers. Ook mag een Belgische klant niet worden geweigerd op basis van zijn nationaliteit wanneer hij een auto wil huren in Duitsland.
3. Non-discriminatie in verband met betaling
Tot slot mag een handelaar in bepaalde gevallen niet verschillende voorwaarden hanteren voor door hem aanvaarde betaalmiddelen, op grond van nationaliteit, verblijfplaats of vestigingsplaats van een klant, of op grond van de plaats van de betaalrekening, de betalingsdienstaanbieder of het betaalinstrument.
Toepassing
De Verordening is alleen van toepassing op (beoogde) grensoverschrijdende transacties. Wanneer een transactie zuiver intern is, valt deze dus niet onder de Verordening.
Van een “zuiver interne” transactie is sprake als alle relevante elementen van een transactie (waaronder de nationaliteit van een klant en de plaats van vestiging van de handelaar) zich beperken tot één lidstaat.
De Verordening verbiedt alleen discriminerende praktijken om redenen die niet objectief gerechtvaardigd zijn. Dit betekent dat de verboden uit de Verordening niet altijd zullen gelden voor een handelaar die grensoverschrijdende transacties verricht.
De Verordening verplicht handelaren niet om goederen en diensten in andere lidstaten aan te bieden. Maar wanneer een handelaar ervoor kiest om grensoverschrijdend aan te bieden, mogen handelaren geen discriminerende praktijken uitoefenen op basis van de nationaliteit, verblijfplaats of vestigingsplaats van een klant.
De Verordening is niet van toepassing op bepaalde diensten zoals streaming van auteursrechtelijk beschermde werken zoals muziek en onlinegames en e-boeken, audiovisuele diensten, financiële diensten en vervoersdiensten.
Meer informatie?
Wilt u weten of u met uw website aan de Geoblocking Verordening voldoet? Of wilt u meer weten over de plichten en verboden voor (online) aanbieders? Neem dan contact op met een van onze specialisten.
