Intellectuele eigendom is een containerbegrip voor meerdere beschermingsregimes. Om u handvatten te geven, vindt u hieronder een opsomming van de verschillende intellectuele eigendomsrechten. Via de betreffende links kunt u over de aparte rechten meer informatie vinden.
Een domeinnaam is strikt genomen geen intellectueel eigendomsrecht, maar slechts een soort gebruiksrecht van een uniek woord als internetadres. Toch staat de domeinnaam in het rijtje vermeld omdat het vaak gepaard gaat met handelsnamen en/of merkrechten.
Als sluitstuk kan in gevallen van namaak of piraterij vaak een beroep gedaan worden op ‘pseudo-rechten’ als slaafse nabootsing (oneerlijke concurrentie) en/of onrechtmatigde daad.
Wij kunnen ons voorstellen dat u zich afvraagt: “Alles leuk en aardig, maar wat moet ik nu eigenlijk met intellectuele eigendomsrechten?” Intellectuele eigendom kan u inzetten om een product of dienst of de branding daarvan te beschermen.
Het komt in de meeste gevallen neer op economische rechten, zoals:
In enkele gevallen gaat het ook om immateriële belangen, zoals de mogelijkheid om u te verzetten tegen verminking van een auteursrechtelijk beschermd werk, publicatie zonder naamsvermelding. Of bijvoorbeeld de mogelijkheid om u in redelijkheid te verzetten tegen gebruik van uw portret zonder toestemming.
Juridisch verdient een geregistreerd intellectuele eigendomsrecht de voorkeur (bijv. een octrooi, model of merk). Dat kan niet altijd omdat niet aan de eisen wordt voldaan. Bovendien is registratie niet altijd wenselijk. Zo is het nadeel van octrooiregistratie dat de octrooiaanvraag na 18 maanden wordt gepubliceerd. Dan wordt de uitvinding dus openbaar. Dat weerhoudt sommige bedrijven ervan om octrooi aan te vragen. U vertelt dan immers aan de concurrent het geheim van de smid.
Tevens worden de kosten vaak als een onoverkomelijk bezwaar gezien voor registratie. Maar doorgaans wegen de voordelen op tegen het nadeel dat de kosten voor de baat uitgaan.
Voor de meeste intellectuele eigendomsrechten geldt het vereiste van registratie. Voor auteursrecht, databankenrecht, chipsbescherming of handelsnaam geldt dat niet. Die rechten ontstaan vanzelf als aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
Kan een bepaald voortbrengsel niet als intellectueel eigendomsrecht geregistreerd worden? Of kiest u er zelf voor het voortbrengsel niet te registreren? In dat geval kan het handig zijn om een businessplan, productbeschrijving of afbeelding e.d. te deponeren als
I-Depot bij het
Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) in Den Haag. Dat kan helpen als u moet bewijzen wanneer het businessplan, de productbeschrijving, het ontwerp is gemaakt. Als u wordt beticht van inbreuk, kunt u zo uw makerschap bewijzen. Bovendien kan in een geheimhoudingsovereenkomst hiernaar verwezen worden zonder de inhoud direct prijs te geven.
Hebt u geen intellectueel eigendomsrecht, maar wel hét idee of reclameconcept van de eeuw? Dan zult u het moeten hebben van goede contracten en vooral goede geheimhoudingsregelingen en non-concurrentiebepalingen, bijv. als u wilt overleggen of onderhandelen over mogelijke samenwerking met partners, licentienemers, producenten of andere business partners.
