Indicatietarieven zijn tarieven die de vergoeding voor de winnende partij maximeren. Hiermee wordt aangesloten bij de bestaande regelingen over proceskosten in zaken over intellectuele eigendom (IE).

Proceskostenvergoeding

De basisregel voor proceskosten in civiele zaken is dat de verliezende partij een forfaitair vastgestelde vergoeding (een standaardbedrag) moet betalen aan de winnende partij, het zogenaamde liquidatietarief. Dit bedrag dekt vaak maar een klein gedeelte van de werkelijke kosten die een partij maakt voor het voeren van een juridische procedure. De achterliggende gedachte is dat een groot (proces)risico bij verlies van een rechtszaak, een te hoge drempel zou opwerpen voor partijen om hun rechten af te dwingen bij de rechter.

Voor IE-zaken (inclusief octrooizaken) wordt afgeweken van de basisregel. In IE-zaken is sinds de implementatie van de Handhavingsrichtlijn de bijzondere proceskostenbepaling van artikel 1019h Rv van toepassing. Deze bepaling geeft de rechter de mogelijkheid om de verliezende partij te veroordelen tot betaling van alle “redelijke en evenredige” proceskosten die de winnende partij heeft gemaakt. Deze kosten liggen vaak vele malen hoger dan de liquidatietarieven. De ratio achter deze regel is dat hiermee de drempel voor rechthebbende om op te treden tegen inbreukmakers zou worden verlaagd. Daarnaast zouden inbreukmakers worden afgeschrikt door potentiële hoge proceskosten in inbreukzaken. In de praktijk bleek het kostenrisico echter ook een afschrikwekkende werking te hebben op eigenaren van IE-rechten. Door indicatietarieven probeert de wetgever meer houvast te geven in IE-procedures.

Redelijke en evenredige kosten

Wat zijn deze indicatietarieven eigenlijk? Indicatietarieven stellen de maximale vergoedingen vast die de rechter ziet als “redelijk en evenredig”. Deze tarieven maximeren in beginsel de kosten die redelijkerwijs door de winnende partij op de verliezende partij kunnen worden verhaald. Hiermee is beoogd om voor alle betrokken procespartijen de voorspelbaarheid van de proceskosten te vergroten en daarmee de toegang tot de rechter te bevorderen.

Vanaf 2008 gelden er al indicatietarieven voor IE-zaken, maar hiervan waren octrooizaken uitgesloten. Om nu ook voor octrooizaken bepaalde zekerheid te creëren voor procespartijen, gelden per 1 september 2020 ook indicatietarieven voor octrooizaken.

Hoogte indicatietarieven

De maximumtarieven zijn vastgesteld aan de hand van de complexiteit en de aard van de procedure. In onderstaande tabel hebben wij een overzicht gemaakt van de huidige tarieven (per 6 augustus 2020). De tarieven kunnen periodiek worden aangepast (raadpleeg daarvoor de website van rechtspraak.nl via de hierboven opgenomen link).

De indicatietarieven betreffen uitsluitend de werkzaamheden van de advocaat met inbegrip van de buitengerechtelijke advocaatkosten, echter niet de kosten van ingeschakelde deskundigen. Ook zijn de indicatietarieven exclusief verschotten, griffierechten en BTW.

Andere vereisten

De rechter past de reële proceskostenvergoeding van artikel 1019h Rv niet ambtshalve toe. Procespartijen zullen hierom moeten verzoeken. Om in aanmerking te komen voor deze vergoeding moet de advocaat een specificatie van zijn kosten indienen. Deze specificatie moet in ieder geval de hoogte van het gehanteerde uurtarief, het bestede aantal uren en de door de advocaat verrichte werkzaamheden bevatten. Indien prijsafspraken zijn gemaakt, bijvoorbeeld over ‘succes fees’, dan dienen deze ook vermeld te worden.

Tenzij de rechtbank anders heeft bepaald, moet de proceskostenopgave worden ingediend binnen dezelfde termijn die geldt voor het indienen van de laatste producties in een procedure. Daarna kan de proceskostenopgave tot uiterlijk 24 uur voor de zitting nog worden aangevuld met een gedetailleerd overzicht van de sindsdien gemaakte en de nog te verwachten kosten.

Soms gaat een procedure maar deels over intellectueel eigendom. In zo’n geval kan dan alleen voor dat gedeelte van de vordering gevraagd worden om volledige proceskostenveroordeling conform de indicatietarieven.

Kosten van een procedure over intellectueel eigendom

De bovengenoemde tarieven blijven indicatietarieven. In gevallen waar IE-procedures goedkoper uitvallen, komen hooguit de reële kosten in aanmerking voor vergoeding. Hogere bedragen – dus boven het maximale indicatietarief van de toepasselijke categorie – worden alleen in bijzondere gevallen toegewezen.

Zoals bovenstaande tabel laat zien, is het inschatten van de kosten van een procedure over intellectueel eigendom niet eenvoudig. Per zaak zal moeten worden beoordeeld met welke kosten rekening gehouden dient te worden.

Heeft u een (dreigend) IE-geschil en wilt u een inschatting van de mogelijke kosten van zo’n geschil? Neem dan contact op met Ernst-Jan Louwers of Frank Rutgers om een inschatting van de te verwachten kosten op te laten maken.