Een product via het internet bestellen heeft voor zowel de consument als handelaar (in potentie) veel voordelen. Het kan tijd en kosten besparen en biedt een overvloed aan opties. Waar het in een fysieke winkel vrijwel altijd direct duidelijk is wanneer een aankoop is afgerond, kan hierover bij online aankopen nog weleens gediscussieerd worden.

Oordeel

Dat deden een webwinkel en een consument eerder dit jaar bij de rechtbank Noord-Holland, waarbij de consument uiteindelijk aan het langste eind trok (vonnis van 20 juni 2022).

In deze zaak had de consument een bestelling geplaatst op de website van een handelaar. De consument heeft vervolgens niet betaald, waarop de handelaar naar de rechter is gestapt om de betaling alsnog af te dwingen. De rechtbank Noord-Holland heeft zich gebogen over de vraag of met het aanklikken van de knop “bestelling plaatsen” voor de consument een betalingsverplichting is ontstaan.

Artikel 6:230v lid 3 van het Burgerlijk Wetboek verplicht de handelaar namelijk om het online bestelproces zo in te richten dat de consument een aanbod pas kan aanvaarden als op een “niet voor misverstand vatbare wijze” duidelijk is gemaakt dat de bestelling een betalingsverplichting met zich meebrengt. Volgens hetzelfde wetsartikel zijn de woorden “bestelling met betalingsverplichting” voldoende duidelijk.

Volgens de rechter van de rechtbank Noord-Holland moet bij de beantwoording van de vraag alleen rekening worden gehouden met de woorden op de bestelknop waarmee de consument het bestelproces afrondt. Er mag geen acht worden geslagen op de verdere omstandigheden van het bestelproces. De rechter komt daarmee tot het oordeel dat de woorden ‘bestelling plaatsen’ niet voldoende duidelijk maken dat een betalingsverplichting zou ontstaan voor de consument. De overeenkomst wordt vernietigd voor wat betreft de betalingsverplichting van de consument. De handelaar daarentegen moet haar verplichtingen uit de overeenkomst wél (nog) nakomen.

Recente uitspraak van andere rechter

Interessant is dat de kantonrechter van de rechtbank Noord-Nederland (dat is een andere rechtbank dan de rechtbank Noord-Holland) op 13 september 2022 anders heeft geoordeeld.

In deze zaak tussen Bol.com en een consument is overwogen dat een knop met precies dezelfde woorden “bestelling plaatsen” wél voldoende duidelijk maakt dat aanklikken daarvan een betalingsverplichting creëert. De kantonrechter kijkt hierbij wél naar de verdere omstandigheden van het bestelproces en de direct rondom de knop zichtbare informatie. Opmerkelijk genoeg geeft de kantonrechter zelf aan ermee bekend te zijn dat in andere zaken is geoordeeld dat de formulering “bestelling plaatsen” niet voldoende duidelijk is.

Gevolgen

Het is nu afwachten of de recente uitspraak van de kantonrechter een unicum is of een kantelpunt betekent in de beoordeling van de bestelknop. Als voortaan toch wordt gekeken naar de verdere omstandigheden van het bestelproces, verwachten wij dat dit kan leiden tot een wildgroei aan (vage) termen op de bestelknop vanuit de gedachte dat de verdere omstandigheden van het bestelproces de al dan niet bewust of onbedoeld gecreëerde onduidelijkheid alsnog kunnen wegnemen. Die ontwikkeling zou naar onze mening onwenselijk zijn voor zowel de consument als online handelaar. Voor de consument, omdat deze niet weet vanaf welk moment hij of zij niet meer kan afzien van het plaatsen van een bestelling. Voor de online handelaar, omdat deze niet weet of de duidelijkheidseis wordt gehaald en het niet of onjuist informeren over de betalingsverplichting in principe betekent dat de consument niet gehouden is tot betaling.

Wij verwachten dat partijen zich ook vaker tot de rechter gaan wenden om de door de onduidelijkheid ontstane discussie te laten beslechten. Dit kan dus leiden tot (verstrekkende) financiële consequenties.

Informatieverplichtingen

Het informeren over een betalingsverplichting is overigens slechts één van de vele informatieverplichtingen die op een online handelaar rusten. De wet stelt diverse andere eisen aan het bestelproces ter bescherming van de consument.

Meer weten?

Vraagt u zich af uw webshop voldoet aan de wettelijke vereisten, neem dan contact op met Eva van Groezen.